Ψηλές κορυφές από δυτικά (1975)

Τα τοπωνύμια του Ολύμπου

Μερικά από τα πιο σημαντικά τοπωνύμια του Ολύμπου είναι :

Αγία Κόρη. Ερημοκλήσι στους βόρειους πρόποδες του Ολύμπου σε υψόμετρο 310 μέτρων. Βρίσκεται μέσα σε ένα φαράγγι με μικρό καταρράκτη. Στο βάθος του φαραγγιού υπάρχει η πηγή (αγίασμα) και το μικρό εκκλησάκι, που χτίστηκε το 1968.

Άγιος Αντώνιος. Κορυφή του Ολύμπου με υψόμετρο 2.816 μέτρα. Σύμφωνα με την παράδοση, εκεί ασκήτευσε κάποιος μοναχός με το όνομα Αντώνιος. Στην κορυφή υπάρχει κτίριο του μετεωρολογικού σταθμού από το 1961-62 που λειτουργεί σήμερα ως καταφύγιο ανάγκης.

Αγίου Διονυσίου Σπήλαιο. Βρίσκεται ΝΑ της παλαιάς Μονής Αγίου Διονυσίου σε υψόμετρο 750 μέτρων δίπλα στον Ενιπέα ποταμό και στο μονοπάτι για το Λιτόχωρο. Το σπήλαιο έχει άνοιγμα 32μ. και ύψος 15μ. Μέσα υπάρχει το εκκλησάκι της Γέννησης του Χριστού και του Όσιου Διονυσίου.

Βρυσοπούλες. Τοποθεσία στη Ν-ΝΔ πλευρά του Ολύμπου δυτικά της χαράδρας Μαυρατζά και σε υψόμετρο 1.720μ.-1.800μ. Εκεί βρίσκεται το καταφύγιο της Ε.Ο.Ο.Α. και το Κ.Ε.Ο.Α.Χ.

Βύθος. Ονομασία του Ενιπέα ποταμού πριν την έξοδο του στο Λιτόχωρο. Εκεί βρίσκονται τα πιο στενά σημεία του με ψηλά κάθετα τοιχώματα και γούρνες.

Γκαβός ρέμα. Μεγάλη ρεματιά που ξεκινά από το οροπέδιο των Μουσών και το λαιμό της Σκούρτας και καταλήγει στον Ενιπέα ποταμό.

Γκορτσιά. Τοποθεσία σε υψόμετρο 1.120 μέτρων δίπλα στο δρόμο Λιτόχωρο-Πριόνια. Εκεί βρίσκεται η αρχή του μονοπατιού (διασταύρωση) για Σκούρτα και οροπέδιο των Μουσών.

Ενιπέας ποταμός. Μεγάλη ρεματιά-χαράδρα μήκους 9χλμ. στην ανατολική πλευρά του Ολύμπου. Ξεκινά από τα Πριόνια, όπου βρίσκονται οι πηγές του σε υψόμετρο 1.130μ. και 1.180μ. και καταλήγει στη θάλασσα του Λιτοχώρου. Άλλη ονομασία της είναι ρέμα Αγίου Διονυσίου.

Ζιλιάνα. Μεγάλη ρεματιά-χαράδρα μήκους 13χλμ. στη ΝΑ πλευρά του Ολύμπου. Ξεκινά από το οροπέδιο της Καρυάς και καταλήγει στην πεδιάδα μεταξύ Λεπτοκαρυάς και Σκοτίνας. Χωρίζει τον Όλυμπο από τον Κάτω Όλυμπο.

Ζωνάρια. Ονομασία των ανατολικών απότομων πλαγιών των κορυφών Σκάλα, Μύτικας και Στεφάνι, επειδή σχηματίζουν παράλληλες πτυχώσεις σαν ζώνες.

Καγκέλια. Το ανηφορικό ελικοειδές μονοπάτι που οδηγεί από τη Σκούρτα στο οροπέδιο των Μουσών.

Κακάβρακας. Κορυφή του Ολύμπου με υψόμετρο 2.619μ. Βρίσκεται νότια της Μπάρας και ανατολικά από τις Βρυσοπούλες.

Καλάγια. Ν-ΝΑ εξάρσεις στην άκρη του οροπεδίου των Μουσών με υψόμετρο 2.640μ., 2.625μ. και 2.400μ.

Καλόγερος. Η ψηλότερη κορυφή στη Ν-ΝΑ πλευρά του Ολύμπου με υψόμετρο 2.701μ. Ονομάστηκε έτσι από κάποιον καλόγερο της Μονής Αγίου Διονυσίου που πέθανε εκεί από χιονοθύελλα ή από τον λήσταρχο Παναγιώτη Καλόγηρο που πολέμησε εκεί στην επανάσταση του 1878.

Καρυάς οροπέδιο. Μεγάλο ανώμαλο οροπέδιο/υψίπεδο σε υψόμετρο 800-900 μέτρων στα νότια του Ολύμπου. Διακρίνεται για τα πολλά ρέματα και κανάλια του, που διοχετεύουν τα νερά του Ολύμπου και Κάτω Ολύμπου στα μεγάλα ρέματα της Διάβας και Ζιλιάνας.

Κάτω Όλυμπος. Μεγάλος ορεινός όγκος ΒΑ του νομού Λαρίσης, ανατολικά της Ελασσόνας και Β-ΒΔ των Τεμπών. Η κορυφή του ονομάζεται Μεταμόρφωση και έχει υψόμετρο 1.585 μ. Χωρίζεται από τον Όλυμπο με τα ρέματα της Διάβας και της Ζιλιάνας και το οροπέδιο της Καρυάς.

Κορομηλιά. Ράχη στη Β-ΒΑ πλευρά του Ολύμπου με υψόμετρο 1.080 μέτρα και βορειοανατολικά της ράχης Λιανοξυά. Εκεί υπάρχει και το ομώνυμο καταφύγιο.

Κορομηλιές. Ράχη στην Α-ΝΑ πλευρά του Ολύμπου με υψόμετρο 1.369μ. βόρεια του ρέματος της Μάλτας.

Κοψη Μπαρμπαλά. Έτσι λέγεται η διαδρομή στη βόρεια πλευρά του Ολύμπου πάνω στην κορυφογραμμή που αρχίζει από τη λάκκα του Προφήτη Ηλία (2.660μ.), περνά από την κορυφή Παλαιομονάστηρο και καταλήγει στην κορυφή Μπαρμπαλάς σε υψόμετρο 1.842 μέτρων.

Κόψη Ναούμ. Η κόψη στη βόρεια πλευρά του Ολύμπου μεταξύ των ρεμάτων Καραϊσκίνη και Μεγάλων Καζανιών-Ναούμ. Αρχίζει από την κορυφή Μικρή Τούμπα σε υψόμετρο 2.735μ. και τελειώνει στο Ξερολάκκι στα ΒΔ.

Κόψη Σκολιού. Έτσι λέγεται η κόψη που ξεκινά από το ρέμα Ναούμ σε υψόμετρο 1.300 μέτρων και καταλήγει στην κορυφή Σκολιό (2.905μ.)

Κρεβάτια. Μικρό οροπέδιο στη βόρεια πλευρά του Ολύμπου και ΝΔ της Παλαιάς Βροντούς σε υψόμετρο 935μ.

Λιτόχωρο-2014

Λιβαδάκι. Ράχη στην Α-ΝΑ πλευρά του Ολύμπου με υψόμετρο 2.382 μέτρα. Ονομάστηκε έτσι από το μεγάλο λιβάδι που βρίσκεται ανατολικά της ράχης. Εκεί υπάρχει και καταφύγιο ανάγκης.

Λούκι. Η πολύ στενή και απότομη χαράδρωση που οδηγεί από τα Ζωνάρια στην κορυφή Μύτικας.

Μαυρόλογγος. Μεγάλη ρεματιά-χαράδρα στο κέντρο του Ολύμπου μήκους 5χλμ. Ξεκινά από το οροπέδιο της Μπάρας και τις Σταυροϊτιές και καταλήγει στα Πριόνια στον Ενιπέα ποταμό.

Μεγάλα Καζάνια. Είναι η μεγαλύτερη βαραθρώδης και χοανοειδής κοιλότητα του Ολύμπου σε υψόμετρο 2.400-2.000 μέτρα, που σχηματίζεται από τις κορυφές Σκολιό, Σκάλα, Μύτικας, Στεφάνι και Τούμπα. Έχουν άνοιγμα 1.000μ. από το Σκολιό έως το Στεφάνι και βάθος 600-700 μέτρα.

Μπαρμπαλάς. Κορυφή με υψόμετρο 1.842 μέτρα στη βόρεια πλευρά του Ολύμπου. Βρίσκεται μεταξύ των δυο ρεμάτων Ξερολάκκι και Αγίας Τριάδας.

Μύτικας. Η ψηλότερη κορυφή του Ολύμπου με ύψος 2.918 μέτρα.

Ορλιάς ρέμα. Ρεματιά στη Β-ΒΑ πλευρά του Ολύμπου. Ξεκινά από τις κορυφές Σκούρτα και Μάνδρες, συνεχίζει και περνά μέσα από τον αρχαιολογικό χώρο του Δίου και καταλήγει στη θάλασσα. Διακρίνεται για τους πολλούς καταρράκτες του.

Πέρασμα Γιώσου. Το μικρό μονοπάτι που οδηγεί από το λαιμό της Σκούρτας στην αρχή του οροπεδίου των Μουσών. Βρίσκεται σε υψόμετρο 2.560-2.580 μέτρων και κατασκευάστηκε από τον Γιώσο Αποστολίδη από το 1959 έως το 1962.

Πετρόστρουγκα. Μικρή ράχη στην Α-ΒΑ πλευρά του Ολύμπου σε υψόμετρο 1.941μ.-1.900μ. Εκεί υπάρχει και ορειβατικό καταφύγιο στα 1.925μ.

Προφήτης Ηλίας. Κορυφή του Ολύμπου με υψόμετρο 2.788μ. Εκεί υπάρχει εκκλησάκι του 16ου αιώνα.

Σαλατούρα. Κορυφή στη ΒΔ πλευρά του Ολύμπου με υψόμετρο 1.431μ. Αποτελεί την άκρη της ράχης που πέφτει από την κορυφή Κίτρος προς τη Μπάρα ΒΑ.

Σκάλα. Η ανατολική άκρη της κορυφογραμμής του Σκολιού με υψόμετρο 2.875μ. Από τη Σκάλα ξεκινά το ένα από τα δυο μονοπάτια για την ανάβαση στο Μύτικα.

Σκολιό. Η τρίτη ψηλότερη κορυφή του Ολύμπου με υψόμετρο 2.905μ.

Σκούρτα. Στενόμακρη ράχη στη Β-ΒΑ πλευρά του Ολύμπου με υψόμετρο 2.476 μέτρα.

Σταυροϊτιά/Σταυροϊτιές. Οι δυο ανατολικές απολήξεις της κορυφής Άγιος Αντώνιος που πέφτουν απότομα στο Μαυρόλογγο. Η Μεγάλη Σταυροϊτιά έχει υψόμετρο 2.637μ. και η Μικρή 2.616μ.

Σταυρός. Ράχη στην ανατολική πλευρά του Ολύμπου με υψόμετρο 939μ. Εκεί υπάρχει και το ομώνυμο καταφύγιο.

Στεφάνι. Η δεύτερη ψηλότερη κορυφή του Ολύμπου με υψόμετρο 2.912μ.

Τούμπα. Κορυφή του Ολύμπου με υψόμετρο 2.787μ. δυτικά του Προφήτη Ηλία και βόρεια του Στεφανιού.

Χονδρομεσοράχη. Μεγάλη ράχη με υψόμετρο 2.400μ.-1.800μ. νότια του καταφυγίου "Σπήλιος Αγαπητός", μεταξύ του Μαυρόλογγου και της χαράδρας Βρυσούλα που κατεβαίνει από τα Ζωνάρια.

Χριστάκης. Κορυφή του Ολύμπου με υψόμετρο 2.707 μέτρα μεταξύ της Μικρής Γούρνας και των Μικρών Καζανιών. Ονομάστηκε έτσι προς τιμή του αρματολού Χριστάκη που σκοτώθηκε εκεί από τους Τούρκους το 1897.